THY, pilotluğa elverişli en iyi adayları alıyor…

Pilotluk zor, pahalı ve sürekli sağlıklı kalmanızı gerektiren riskli bir meslek. Meslek diye yazdığımıza rağmen maalesef Pilotluk Türkiye’de bir meslek olarak tanımlanmamıştır.

Türk Hava Yollarında pilot olmak isteyen pilot adayları çok zorlu sınavlardan ve seçmelerden geçmek zorunda. İngilizce yeterliliği için TEOFL veya İELTS sınavlarında belirli seviyeleri geçtikten sonra DLR olarak bilinen bir seri yetenek sınavları, karşılıklı mülakatlar ve psikolojik testleri de geçerseniz THY Havacılık Akademisine girmeye hak kazanıyorsunuz. Akademinin bu seçme sürecinde elenme oranı oldukça yüksek çünkü THY, pilotluğa elverişli en iyi adayları alıyor.

Pilot eğitimi 18 ile 24 ay arasında tamamlanıyor. Pilot adayı THY ile yaptığı sözleşmede 140 bin Euro olan eğitim borcunun 10 yıl boyunca maaşından kesileceğini bilir. Ancak burada çok küçük bir detay gözden kaçarken bu detay ilerleyen yıllarda Eğitim Borcunun Kaptan olduktan sonra dahi bitmemesine neden olur.

THY maaşları TL üzerinden ödemektedir ve THY eğitim borcunuzu siz uçmaya başladıktan sonra o ayın en yüksek Euro kuru üzerinden kesmeye başlar. Eğitim borcunuzun geri ödeme sözleşme kapsamında 10 yıl boyunca kesilmektedir ifadesi size ilk bakışta çok sempatik ve iyi niyetli gelebilir. Ancak Eğitim Borcu olarak 140 bin Euro’ya imza attığınız günkü Euro kuru her geçen gün arttığından borcunuz da artmaya devam eder. THY eğitim için gerekli tüm masrafları bu 18-24 aylık zaman zarfı içerisinde yaparken, 10 yıl olarak belirlenen geri ödeme sürecinde eğitim borç taksitini o ayın en yüksek Euro kurundan ödetmenin FIRSATÇILIK, HAKSIZ KAZANÇ VE ŞARK KURNAZLIĞINDAN başka hiçbir dayanağı yoktur.

Benim param var, arabamı satayım, evimi satayım, aileden eşten dosttan borç alayım, kredi alayım ve şu borcun tamamını Euro kurları daha fazla yükselmeden geri ödeyeyim deseniz size hemen şunu hatırlatırlar: Türk Hava Yolları tarafından eğitim hizmet satımı şeklinde değildir, bu sebeple Eğitim borcunuzun geri ödeme sözleşme kapsamında 10 yıl boyunca kesilmektedir.

Sen hem TL bazında maaş öde, eğitim borcu taksitini o ayın en yüksek kurundan geri iste, kurlar çok yükseldi bırakın hepsini ödeyeyim denildiğinde ‘Hayır ’diyerek kur farkını kendine bir kazanç kapısı yap.

Örnek vermek gerekirse 1 Kasım 2018 de eğitime başlayan bir pilot adayı 5.50 Euro/TL kuru ile 140 bin Euro karşılığı yaklaşık 770 bin TL’ye imza atmıştır. Bu pilot adayının Kasım 2020 de uçuşlara başladığını gün 9.25’e yükselen Euro/TL kuru ile eğitim borcu yaklaşık 1.3 milyon olmuştur. Pilotumuz Kasım 2021’de eğitim borcunun 12 bin Eurosunu ödemiş olsa, bugün itibarı ile şirkete olan borcu 11.22’ye yükselen Euro/TL kuru ile 1.35 milyondur. Pilotumuzun bu eğitim borcu her ay geri ödeme yapmasına rağmen her geçen yıl azalacağına her geçen yıl daha da artacaktır.

6 Ekim 2018 tarihinde Resmî Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren, Türk Parasını Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karara İlişkin Tebliğ’inde Türkiye’de yerleşik kişiler; kendi aralarında akdedecekleri, taşımacılık dâhil hizmet sözleşmelerinde, sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştıramazlar maddesi yer alsa da THY bu kanun maddesini kılıfına uydurarak geleceğin kaptanları olarak görmesi gerektiği pilotlarını adeta bir inek gibi sağmaya devam ederken THY yönetimi ne Türk parasının ne de çalışanın kıymetini koruyabiliyor..

Siz yıllar önce Euro 3, 4, 5 lira iken vermiş olduğunuz hizmetin borcunu bugün neden en yüksek kur üzerinden tahsil ediyorsunuz?

Pilot adaylarına yer eğitimi verdiğiniz eğitim binası Türkiye sınırları içerisinde İstanbul’da değil mi? Uçuş eğitimi verdiğiniz Aydın, Türkiye sınırları içerisinde değil mi? Burada çalışan hocalara Euro üzerinden mi maaş ödediniz ödüyorsunuz? Eğitim için aldığınız uçakları Euro veya USD ile almış olabilirsiniz, bu sizin riskiniz. THY’de geleceğin kaptanları olacak pilot adaylarından bu kadar kar yapmak zorunda mısınız?

Bir Lufthansa, bir KLM, bir Swiss, bir Airfrance kendi bünyesine alıp yetiştirdiği pilot adaylarını sağılacak bir inek olarak değil geleceğin kaptanları olarak görür. Bu nedenle de Avrupalı bayrak taşıyıcı bir şirketin ne yabancı pilota ihtiyacı vardır ne de bu şirketlerin kaptanları başka bir şirkete geçmek için can atarlar.

Vizyon eksikliği bugün yabancı pilot alımında da meyvelerini veriyor. Pandemi sürecinde ücretsiz izine ayırdıktan sonra geriye çağrılan 40 tan fazla yabancı pilotun lisanslarını THY simülatörlerinde yeniledikten sonra resmen kaçtığı söyleniyor. Şu an geri dönüp iş başı yapan yabancı pilotlar da diğer şirketlere yapmış oldukları müracaatlarına cevap alır almaz kaçacaklardır.

Pandemi başlangıcında pilot maaşlarından %50 kesinti yapılırken bu kesinti eğitim borçlarına yansıtılmadı. THY burada iyi niyetini ve çalışanlara karşı adil olduğunu pandemi süresince yapmış olduğu maaş kesintisini eğitim borçlarını aynı oranda yansıtıp azaltarak da gösterebilirdi.

Anonim Anketçiler olarak hazırladığımız anketimizin İyi Niyet başlığı sonuçlarında THY yönetiminin İyi Niyetten ne kadar uzak olduğu %90 ı geçen oranlarda uçuş ekipleri tarafından adeta tescil edilmiştir.

İyi Niyet sahibi bir yönetim eğitim borçlarını eğitimin verildiği yılın Euro kuruna sabitler ve pilotlara Eğitim Borçlarını geri ödemelerinde kolaylık sağlar. Eğitim borçları üzerinden kur fırsatçılığı yaparak kendisine yeni bir kazanç kapısı açmaz.

Anketimize katılan 1614 Pilot’un %75’inin, yani 1210 pilotun eğitim borcu vardır. Anketimize katılım oranının %38 olduğu gerçeğinden yola çıkarak THY’ye eğitim borcu olan pilotların sayısının büyük bir iyimserlikle 2500 üzerinde olduğunu tahmin ediyoruz.

THY yönetimi; emek, bilgi ve yetenekleri ile şirketlerini en yükseklere taşıyan pilotlardan nefret etmekten ve her fırsatta art niyetlerini göstermekten vazgeçip geleceğin kaptanlarının eğitim borçlarını eğitimin yapıldığı dönemdeki Euro/TL kuruna fiksleyerek Türk Lirası üzerinden yeniden yapılandırmalıdır. Bir bayrak taşıyıcı şirkete ve yönetimine de bu yakışır..

Havacılık Çalışanları Sendikası, Hava-Sen Türkiye’de işsiz pilotların olduğunu ve öncelikle de ‘İşsiz Pilot’ kavramının acilen tanımlanmasını ve düzenlenmesini ön görmektedir. Atlas ve Onur Havayollarından aylardır maaş alamamış işsiz pilotların da bulunduğu gerçeğini göz önüne alarak THY’nin işe alımlarda önceliği yabancılara değil Türk pilotlarına vermesi gerekmektedir. Anketimize katılan 1614 THY pilotun büyük bir çoğunluğu, sektörde işsiz kalan Türk pilotlarının kıdem listesini etkilememek şartıyla THY’de işe alınması fikrini desteklemektedir.

Hava-Sen’in İşsiz Türk Pilotları ve Yabancı Pilotlar ile ilgili SHGM’ye göndermiş olduğu resmi yazıya bu linkten ulaşabilirsiniz.

Kaynak: tehaye