Türkiye ile Endonezya arasında sivil havacılık alanında önemli bir adım atıldı. İki ülke, hava taşımacılığı iş birliğini genişletmek, yeni uçuş rotaları açmak, yolcu kapasitesini artırmak ve turizm ile ticaret alanlarında daha güçlü fırsatlar yaratmak konusunda anlaşmaya vardı.
Anlaşma, 22–23 Ekim 2025 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenen ikili hava hizmetleri istişare toplantısı sırasında imzalandı. Endonezya heyetine, Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Hava Ulaştırması Müdürü Agustinus Budi Hartono başkanlık etti.
Agustinus, Antara News’a yaptığı açıklamada, “Bu toplantı, iki ülke arasındaki hava ilişkilerini güçlendiren iki önemli belgenin — Tartışma Tutanağı ve Uygulama Düzenlemesi — imzalanmasıyla sonuçlandı” dedi.
Görüşmelerde, 12 Şubat 2025’te Bogor’da düzenlenen Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi (YDSK) toplantısında iki ülke liderleri tarafından verilen taahhütler ele alındı. Özellikle Türkiye ve Endonezya arasında doğrudan uçuşların artırılması yönündeki hedefler masaya yatırıldı.
Yeni anlaşmayla uçuş ağı genişletildi:
Endonezya’da: Yogyakarta, Majalengka, Manado, Medan, Balikpapan, Sorong, Kediri ve Lombok, mevcut Jakarta ve Denpasar rotalarına eklendi.
Türkiye’de: İstanbul, Ankara ve Antalya’ya ek olarak İzmir ve Bodrum da yeni hizmet noktaları olarak belirlendi.
Yolcu kapasitesi hakları da önemli ölçüde artırıldı. Taraflar, üçüncü ve dördüncü özgürlük hakları kapsamında haftalık uçuş sayısını 14’ten 32’ye çıkardı. Agustinus, bu artışın “hava bağlantısını güçlendiren ve pazara erişimi genişleten yapıcı bir diyalog” sonucunda gerçekleştiğini vurguladı.
Ayrıca taraflar, kod paylaşımı düzenlemelerini güncelleyerek üçüncü ülke havayollarının da iki ülke arasında daha uzun rotalarda iş birliği yapabilmesinin önünü açtı. Bu sayede, operasyonel verimliliğin artması, yolculara daha fazla bağlantı seçeneği sunulması ve havayollarının ağlarını genişletmesi hedefleniyor.
Kullanılmayan kapasite haklarına ilişkin yeni düzenlemeyle de esneklik sağlandı. Buna göre, bir tarafın kullanmadığı uçuş hakları, ilgili otoritelerin onayıyla diğer tarafça ticari anlaşmalar yoluyla değerlendirilebilecek.
Agustinus, “Bu düzenleme, havayollarına mevcut anlaşmalarda resmi değişiklik beklemeden pazar potansiyelini en iyi şekilde kullanma fırsatı tanıyor” dedi.
Ekonomik açıdan bakıldığında, Türk havayolu şirketlerinin Endonezya ile iş birliğini derinleştirme kararlılığı dikkat çekti. Bu kapsamda, daha fazla Endonezyalı pilot ve kabin ekibinin istihdam edilmesi, bakım-onarım (MRO) alanında ortaklıkların artırılması ve Türk Hava Yolları ağı üzerinden Endonezya turizm destinasyonlarının tanıtılması planlanıyor.
Agustinus, anlaşmanın yalnızca bağlantı açısından değil, aynı zamanda Endonezya’nın küresel havacılıktaki konumunu güçlendirmesi bakımından stratejik önem taşıdığını belirterek, “Bu anlaşma, ulusal havacılık sektörümüz için daha büyük bir ekonomik potansiyelin kapısını aralıyor” ifadelerini kullandı.









