Geçtiğimiz günlerde, hep başarılarıyla övündüğümüz yüklenici (müteahhit) firmalarımızın önemli bir ihalede başarısız oluşuna doğrusu üzüldüm.
Komşumuz olan ve geçmişte birçok iş yaptığımız Irak’ta, Bağdat Havalimanı bakım, işletme, geliştirme ihalesinde iki Türk şirketi başarılı olamadı, elendi. İhaleye Türk şirketi YDA, Saudi ve İrlandalı ortaklarla, Terminal Yapı ve ERG İnşaat ise birlikte teklif verdiler.
Toplam 764 milyon dolarlık ihaleyi Lüksemburglu Corporacion America Airports ve Iraklı ortağı Amwaj adlı şirketler kazandı. Şurası bir gerçek ki bu ihale Türk şirketlerinin kaybettiği ilk ihale değil, son ihale de olmayacaktır.
Komşumuz Irak’ın bu ihalede Türk şirketlerini neden tercih etmediğini anlamamakla birlikte, şirketlerimizin Irak’ta ve dünya çapındaki başarılarını hatırlayıp geleceğe bakalım diyorum.
Mazisi 150 yıl olan inşaat sektörünün dünya çapındaki saygın yayın organı Engineering News Record (ENR) Dergisi’nin her yıl yaptığı ve en çok kar eden 250 yüklenici firmayı belirlediği değerlendirmede Türkiyeli firmalar her yıl ön sıralarda yer almayı başarıyor. Küresel inşaat pazarında konut, otoyol, stadyum ve havalimanı gibi yatırımlarda dünyanın önde gelen şirketleriyle yarışan Türk şirketleri özellikle havalimanı inşaatı yapımında bugüne kadar çok önemli başarılara imza atarak daima öne çıkmışlardır.
Kazandıkları büyük çaplı ihaleleri tam zamanında bitirip gurur vesilemiz olan bu şirketler, Türkiye’deki başarılarının yanı sıra Avrupa, Asya ve Afrika’nın birçok kentinde havalimanı terminalleri ve pist yapımında yer almıştır. Yapım yani inşaat konusunda öne çıkan bu şirketler havalimanı işletmeciliği gibi çok da kolay olmayan bir konuda da önemli başarıları hayata geçirdiler.
TAV, Limak, Summa, Mapa, Alarko, YDA, Cengiz, Mak-Yol, Terminal Yapı, Ant İnşaat gibi şirketler son 20 yılda dünyanın birçok ülkesinde havalimanı yapmış veya işletim hakkını almıştır.
TAV gurubu Suudi Arabistan’ın Yanbu ve Medine ile Kazakistan’ın Almatı meydanlarının işletme hakkı yanı sıra Arabistan’da Cidde, Dammam ve Riyad Havalimanlarında da hizmet şirketleriyle yer alıyor. Gürcistan’da Tiflis ve Batum, Tunus’ta Monastır ve Enfida-Hamamet, Makedonya’da Üsküp ve Ohrid ile Hırvatistan’ın Zagreb Havalimanı’nda başarılı işlere imza atmayı sürdürüyor. Letonya’nın Riga Havalimanı’nda da ticari alanları işleten TAV şirketi, ABD’ye de uzandı.
TAV, Kahire’de terminal, Emirates’in Dubai’deki A380 hangarları ve Doha-Hamad Havalimanı’ndaki terminal, Riyad’da Kral Halid Havalimanı terminali, Saudia’nın catering binalarını da yapmıştır.
Umman-Muscat pist ve altyapı, Cidde-Kral Abdülaziz’de uçak bakım hangarları, Abu Dabi’de terminal, Libya’nın Trablus ve Sepha havalimanları, Bahreyn yolcu terminali de TAV gurubunun yaptığı işlerdendir.
Limak, Kosova’da yaptığı Adem Yaşari Havalimanı’nı yıllardır işletiyor. Limak, Rostov ve Kahire’ye de el atıp, Kuveyt ve Senegal’de de söz sahibi olmuştur. Dalaman’ı işleten YDA Grup, Ukrayna’da Doğuş ve Alarko ile Borispol, Kazakistan’da Aktau ve Korkut Ata meydanlarını yaptı.
Alarko geçmişte Astana Havalimanı yanı sıra Özbekistan, Türkmenistan ve Ukrayna’da da havalimanları yaptı.
MNG’nin Mapa’sı Bakü-Heidar Aliyev Havalimanı’nda güzel işlere imza attı.
Mak-Yol ve Cengiz İnşaat Kuzey Irak’ın Duhok, Erbil (Hawler) ve Süleymaniye havalimanlarını yaptı. Çukurova’yı yap işlet devret ile alan Kazovo Gurup ise, Mogadişu’daki Aden Adde Havalimanı’nı da hayata geçirmiştir. Baytur Taşkent’te, Yüksel İnşaat ise Afganistan, Özbekistan ve de Musul’da projeler ortaya koydu. Zafer İnşaat Kerkük’te ve Kosova’da benzeri işler yaptı. Rönesans İnşaat Libya’da beş havaalanı yaparken, Polimeks de Aşkabat Havalimanı’nı hayata geçirdi. İ. Çeçen Holding (IC İçdaş) Rusya’da, Vietnam’da, Akfen Moldovya’da, Ant Yapı Rusya’da, Summa İnşaat Moldovya, Rusya ve Senegal’de, Burç Yapı Azerbaycan ve Türkmenistan’da, Yaşar Özkan Libya’da, Nurol Rusya’da, Onur Tunus’ta, Yenigün Afganistan, Özbekistan, Suudi Arabistan ve Kuveyt’te, System Libya’da, Enka Azerbaycan, Umman ve Rusya’da, Garanti Koza Irak ve Kırgızistan’da, Günay Irak’ta, Kayı Rusya’da, Metag Cibuti ve Afganistan’da meydanların değişik bölümlerini inşa etmiştir.
1972 yılından bu yana dünyanın 137 ülkesinde faaliyet gösteren Türkiye kökenli firmaların hayata geçirdiği 12 bini aşkın projenin toplam değeri
550 milyar dolara yaklaşmaktadır.
Bu şirketler dünyanın dört bir yanında iş yapıp bayrağımızı dalgalandırırken istihdam yaratıp ülkeye döviz getiriyor.
Türkiye dışında bir başka Türkiye’nin de olduğunu dünyaya duyuruyorlar.
Başarılarının devamını diliyoruz.
Mutlu yarınlar Türkiye’m.
BookingAgora-TTI Fuarı vizyon ortağı Türkiye turizmi için önemli bir iş birliği
Türkiye Cumhuriyeti’nin ekonomik gücünün en önemli kaynaklarından biri de turizmdir. Kültür ve Turizm Bakanı’nın dönemler halinde turist sayısını ve turizm gelirini paylaşırken duyduğu sevince bizler de katılıyor, emek verenlere de teşekkür ediyoruz.
Bakanlığın yanı sıra Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği’nin emeğini de dile getirmek elbet boynumuzun borcu.
Turizme emek verenlere baktığımızda son dönemde Murat Kahraman ve Kadri Ciga’nın ortaklığıyla kurulan BookingAgora adını sıkça görüyoruz.
BookingAgora küresel seyahat pazarında etkin ve öncü bir rol alarak değişime açık olmayı, acente memnuniyeti odaklılığını ve dünya standartlarında B2B hizmet vermeyi hedefleyen çok başarılı bir şirket. Profesyonel ekibi ve yüksek teknolojik donanımı ile bugün 47 ülkede 10 binden fazla acente, 15 bini aşkın kullanıcısı için 2,3 milyon otele, 400’den fazla havayolu ile binlerce destinasyona erişim sağlayan bu şirket önemli bir iş birliğine adım attı.
BookingAgora adına kurucu ortaklar Murat Kahraman ve Aziz Ciga’nın, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin fuar şirketi İZFAŞ adına Genel Müdür Tuğçe Cumalıoğlu ve Fuarlar Müdürü Yeşim Yiğit’in katıldığı İstanbul’daki basın toplantısında, Kültür ve Turizm Bakanlığı himayesinde, İZFAŞ’in ev sahipliğinde ve TÜRSAB organizasyonuyla 3-5 Aralık 2025 tarihleri arasında dünyanın dört bir yanından turizm profesyonellerini bir araya getiren ve Türkiye’nin en büyük uluslararası turizm platformu haline gelen TTI İzmir – Uluslararası Turizm Ticaret Fuar ve Kongresi ile vizyon partneri (ortaklık) olduğunu açıkladı.
Toplatının hoşgeldiniz konuşmasını yapan BookingAgora Kurucu Ortağı Murat Kahraman özellikle bu konuda basın mensuplarına da çok iş düştüğünü ve destekleri için teşekkür ederek şunların altını çizdi.
“50’yi aşkın ülkeden 37’si havayolu, 36’sı otelcilik olmak üzere 80’i aşkın küresel turizm markasını İzmir’de buluşturacağız. İş birliğimizdeki amacımız; TTI İzmir’i bölgenin en önemli turizm ağlarından biri haline getirmek’’
BookingAgora’nın diğer Kurucu Ortağı Kadri Ciga ise fuarın uluslararası boyutuna dikkat çekerek şöyle dedi:
“TTI İzmir, yalnızca Türkiye’nin değil, bölgenin de en önemli turizm buluşmalarından biri haline gelmesini arzu ediyoruz. Bu yıl 50’nin üzerinde ülkeden 80’ı aşkın markayı İzmir’de bir araya getirmek, ülkemiz turizmi için güçlü bir iş birliği platformu oluşturacaktır. BookingAgora olarak biz, teknolojimiz ve küresel iş ağımızla Türk turizminin dünya sahnesinde daha görünür hale gelmesine katkı sunmayı hedefliyoruz”
İzmir’in tanıtımı için önemli başarılara imza atan İZFAŞ Genel Müdürü Tuğçe Cumalıoğlu ise konuşmasında İzmir’in 8 bin 500 yıllık bir tarihe sahip olarak 13 antik kenti bünyesinde bulunduran bir “Tarih kenti” olduğunu belirterek
“İzmir, UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan tarihi antik kentleri, limanları, müzeleri, turizmin lokomotifi konumundaki tatil beldeleri ile turizm sektörünü buluşturmakta her zaman hazır bir kentimizdir. 1923 yılından bu yana ulusal turizminize hizmet eden İzmir’in İzmir Fuarı’yla 94 yıldır adından söz ettiriyor.” dedi.
Cumalioğlu sözlerini şöyle sürdürdü; “İzmir Büyükşehir Belediyemizin ev sahipliğinde, bu yıl kentimizde düzenlenen fuarlarda yerli ve yabancı 4 bini aşkın katılımcı firmayı, Türkiye’nin dört bir yanından ve 120’yi aşkın ülkeden gelen yaklaşık 2,5 milyon ziyaretçiyle buluşturduk. Bu rakamlar, İzmir’in fuarcılıktaki öncülüğünü ve küresel bir buluşma noktası olma potansiyelini açıkça ortaya koyuyor.”
Konuşmacılar, Dubai ve Aqaba turizm ofisleri de katılacağı TTI Fuarı’nın hem sektör profesyonelleri arasında yeni iş birliklerine zemin hazırlaması hem de Türkiye’nin turizm tanıtımına önemli katkı sağlaması hedeflenirken, fuarın
Türk turizminin uluslararası görünürlüğünü artıracak stratejik bir iş birliği platformu olacağına dikkat çektiler. Başarılar diliyoruz.
