Türk Hava Kuvvetleri’ne ait Lockheed C-130 Hercules tipi askeri nakliye uçağı, 11 Kasım’da Gürcistan’ın doğusunda düştü. Kazada uçakta bulunan 20 Türk askeri şehit oldu. Gürcistan İçişleri Bakanlığı, kazayla ilgili ilk soruşturma raporunu yayımlayarak, patlama veya dış müdahale izine rastlanmadığını duyurdu.
Uçağın kara kutusu Türkiye’ye teslim edilerek detaylı teknik inceleme başlatıldı. Türkiye Milli Savunma Bakanlığı (MSB), Türk, Gürcü ve Azerbaycanlı uzmanlardan oluşan ortak bir ekibin olay yerinde çalışmalarını sürdürdüğünü açıkladı.
İlk Bulgular: Patlama Yok, Dış Darbe İzine Rastlanmadı
Gürcistan İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, ilk incelemelerde uçakta herhangi bir patlama veya füze isabeti bulunmadığı belirtildi.
Bakanlık raporunda şu ifadelere yer verildi:
“Uçağın gövdesinde dışarıdan bir darbe, delik ya da yanık izi tespit edilmemiştir. İlk bulgular, kazanın teknik bir arıza sonucu meydana geldiğini göstermektedir.”
Uzmanlar, bu bulguların sabotaj iddialarını büyük ölçüde geçersiz kıldığını ifade etti. Sosyal medyada dolaşan saldırı iddiaları Gürcü yetkililerce yalanlandı.
İki Teknik Teori: Korozyon ve Dengesizlik
Kazanın nedeni henüz kesinleşmese de uzmanlar iki ana hipotez üzerinde duruyor:
Korozyon kaynaklı gövde zayıflaması:
Uçağın uzun süreli kullanımda metal yorgunluğuna maruz kaldığı ve gövde yapısının basınç değişimlerine karşı zayıfladığı tahmin ediliyor.
Yetersiz kargo sabitlemesi:
F-16 savaş uçakları için yedek parça taşıyan C-130’un kargosunun yeterince sabitlenmemiş olması, uçuş sırasında ağırlık dengesinin bozulmasına neden olmuş olabilir.
Bu iki olasılık, kara kutu verileriyle birlikte Türkiye’de yapılacak analizlerde değerlendirilecek.
20 Asker Şehit Oldu – Son Naaş İçin Arama Çalışmaları Sürüyor
Milli Savunma Bakanlığı, düşen uçakta mürettebat dahil 20 askerin bulunduğunu ve kazadan sağ kurtulan olmadığını açıkladı.
Kazanın ardından başlatılan arama kurtarma çalışmalarında 19 askerin naaşına ulaşıldı, son askerin kalıntılarını bulmak için çalışmalar devam ediyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yaptığı açıklamada,
“Uçağımızın kara kutusu bulundu, incelemeler başladı. 19 şehidimizin naaşına ulaştık. Son şehidimizin naaşını arama çalışmalarımız devam ediyor.” ifadelerini kullandı.
Uluslararası Koordinasyon ve Ortak Soruşturma
Gürcistan İçişleri Bakanı Gela Geladze, Türkiye İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ile sürekli temas halinde olduklarını belirterek,
“Türk meslektaşlarımızla birlikte uluslararası bir soruşturma ekibi oluşturduk. Ekip, gece boyunca olay yerinde çalıştı. Bulguları aşamalı olarak kamuoyuna açıklayacağız.” dedi.
Olay, Gürcistan Ceza Kanunu’nun 275. maddesi kapsamında, “Uçuş güvenliği kurallarının ihlali sonucu ölümle neticelenen kaza” olarak soruşturuluyor.
Azerbaycan’dan ülkemize gelmek üzere havalanan bir C130 askerî kargo uçağımız Gürcistan-Azerbaycan sınırında düşmüştür. Arama kurtarma çalışmalarına Azerbaycan ve Gürcistan makamları ile koordineli olarak başlanmıştır.
Kaza Anı ve Olay Yeri
C-130 uçağı, Azerbaycan’dan Türkiye’ye F-16 yedek parçaları taşıdığı sırada, Gürcistan’ın Sighnaghi Belediyesi sınırları içinde, Kholagiri Manastırı yakınlarındaki dağlık bölgeye düştü.
Gürcistan Hava Seyrüsefer Servisi’ne göre, uçak ülke hava sahasına girdikten birkaç dakika sonra radardan kayboldu ve herhangi bir acil durum sinyali göndermedi.
Kazanın ardından bölgeye çok sayıda ambulans, itfaiye aracı ve askeri kurtarma ekibi sevk edildi. Olay yerinde Gürcü güvenlik güçleri tarafından erişim kısıtlaması uygulanıyor.
Lockheed Martin Soruşturmaya Destek Sağlayacak
Kazanın ardından uçağın üreticisi olan ABD merkezli Lockheed Martin şirketi, soruşturma sürecine teknik destek sağlamaya kararlı olduğunu duyurdu.
Şirketten yapılan kısa açıklamada,
“Türk ve Gürcü yetkililerle tam iş birliği içinde çalışıyoruz. Teknik veriler paylaşılacak ve analiz desteği sağlanacaktır.” denildi.
Azerbaycan’dan ülkemize gelmek üzere havalanan bir C130 askerî kargo uçağımız Gürcistan-Azerbaycan sınırında düşmüştür. Arama kurtarma çalışmalarına Azerbaycan ve Gürcistan makamları ile koordineli olarak başlanmıştır.
Soruşturma ve Beklenen Rapor
Türk Hava Kuvvetleri’nin teknik ekibi, Gürcistan’da toplanan kara kutu verilerini Türkiye’de detaylı olarak inceleyecek.
Uzmanlar, uçuş verileri kaydedicisinin (FDR) ve kokpit ses kayıt cihazının (CVR) çözümlenmesiyle kazanın nedenine dair net sonuçların önümüzdeki haftalarda açıklanacağını belirtiyor.
Kaza Sonrası Güvenlik İncelemesi
Bu kaza, NATO üyesi bir ülkede 2020’den bu yana yaşanan en ölümcül askeri hava kazası olarak kayıtlara geçti.
Milli Savunma Bakanlığı, Türk Hava Kuvvetleri envanterindeki C-130 uçaklarına yönelik teknik denetimlerin artırılacağını ve uçuş güvenliği prosedürlerinin yeniden gözden geçirileceğini bildirdi.
Yetkili Açıklamalarından Öne Çıkanlar
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan: “Şehitlerimizin emanetine sahip çıkacağız. Kara kutu incelemesi devam ediyor.”
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya: “Gürcü mevkidaşım Gela Geladze ile koordinasyon halindeyiz. Ortak soruşturma sürüyor.”
MSB Basın Ofisi: “Kaza nedeni henüz netleşmedi. Teknik arıza olasılığı ön planda.”
