On yıllardır, Avrupa havacılık düzeninin üç kesin bilineni vardır: Birleşik Krallık (İngiltere) en yüksek uçuş sayısına sahiptir; Londra en iyi bağlantı sağlayan şehirdir ve Heathrow , yolcu sayıları için en yoğun havaalanı idi.
Koronavirüs salgını nedeniyle yapılan kapatmalar, seyahat kısıtlamaları, bu güvenilen üçlüyü mahvetti. Daha önce dünyanın en iyi havacılık pazarının kaderiyle ilgilenmeyen bakanlar nedeniyle kalıcı bir düşüşü işaret ediyor.
Bu iddiayı, bir havacılık bülteni olan The Anker’un editörü ve easyJet eski ağ planlamacısı olan Ralph Anker tarafından yapılan bazı dikkate değer araştırmalara dayandırıyorum. 2020 Nisan’dan Aralık sonuna kadar 400 den fazla havaalanı için yolcu istatistikleri veritabanını analiz etti ve 2019 değerlerleri ile karşılaştırdı.
Anker’in vardığı sonuç : Avrupa’nın artık iki güçlü havacılık gücü var ve İngiltere değil. Her ikisi de iki kıtayı kucaklayan, Asya’nın derinliklerine uzanan, Avrupa’daki en işlek merkezleriyle bağlantılı ülkeler. Türkiye, Rusya’nın önünde net bir şekilde lider durumunda. Moskova ve St.Petersburg’un ötesinde veriler mevcut değil.
Türkiye ve Rusya’dan sonra İspanya, İtalya ve Fransa sonraki üç yeri dolduruyor. Altıncı sırada, eşit değerlerdeki İngiltere ve Almanya geliyor.
Şehir düzeyinde baktığımızda 2020 Aralık ayı verileri, İstanbul ve Moskova’nın neredeyse utanç verici bir şekilde Londra’nın çok ilerisinde olduğunu görüyoruz. Rusya başkenti Moskova, Türkiye’nin en büyüğü İstanbul dışında başka hiçbir şehrin yaklaşamadığı açık ara öne çıkıyor.
Havalimanlarına zoom yapıldığında, koronavirüsün Batı Avrupa havacılığı için ne kadar yıkıcı olduğunu net bir şekilde açıklıyor.
İstanbul’un pırıl pırıl yeni havalimanı IST, trafiğinin yüzde 68’ini kaybetmiş olsa da, çoğu rakibinden çok daha iyi bir performansla, Avrupa yeni havacılık liginin zirvesinde.
Moskova’nın Domodedovo ve Sheremetyevo havalimanları, Istanbul’dan sonra ikinci sırayı paylaştı. Batı Avrupa’daki eski “dört büyük” merkez havalimanlarının en yükseği, dördüncü sırada bulunan Amsterdam’dır. Bunun Ardından İstanbul Boğazı’nın Asya yakasında bulunan Sabiha Gökçen (veya SAW) ortaya çıkıyor.
Londra Heathrow artık altıncı sırada, Paris CDG’ nin biraz önünde ve Moskova Vnukovo ile sekizinci sırada yer alıyor. Sırada Iberia’nın ana şirketi IAG’nin bir Avrupa devi olarak öne çıkarmak istediği Madrid var. Frankfurt, ilk 10’a girmek için çabalıyor.
Fransa’nın başkentine hizmet veren ikinci havalimanı Orly, hemen arkasında Rusya’nın ikinci şehri St Petersburg’a hizmet veren havalimanı ile 11. sırayı alıyor. Barcelona ve Lizbon, 13. sıra için mücadele ediyor. Rusya’nın Karadeniz mücevheri: Soçi’nin alışılmadık manzarası ile 15’i tamamlıyoruz.
Kuzeybatı Avrupa, havacılık sektörü açısından tam bir felaket yaşadı. İngiliz hükümeti bunun önümüzdeki aylarda da devam etmesini sağlamaya kararlı Boris Johnson’ın kapanma kararlarından çıkan ünlü yol haritası, turizm için seyahat edilebilmesi için en az 12 hafta geçmiş olacak.
Yolcuların kaybettiği fırsatlar şok edici, daha da kötüsü, İngiltere havacılığını Avrupa’nın tepesine koyan ve orada tutan profesyonellerin verdiği zarar. Tecrübelerime göre, ulaşım yöneticilerinin genellikle kısa ve unutulabilir kariyerleri vardır. Grant Shapps, bir endüstrinin toptan yıkımına başkanlık eden bir adam olarak havacılık tarihine geçecek: sadece aylarca süren uçuşa yasak bir politika oluşturmakla kalmayacak, aynı zamanda olası yaz aylarında turistik gezi yapacakları rezervasyon yaptırmamaya çağıracak.
Bu yolculara belki İstanbul ve Moskova ondan daha iyi bakarlar.
İlginç tespitlerin olduğu bir araştırma; ancak yılın bir ayı (bu çalışma Aralık 2020 için yapılmışa benziyor) için değil ama tüm yıl için ve bunun paralelinde yılın 1. ve 2. 6 aylık dilimleri için yapılırsa daha ciddi sonuçlara varılabilir. Tabi bir de bu lanet olası pandemiden tamamen kurtulduğumuz günlere her ne zaman kavuşabileceksek… O günleri milad olarak kabul edip ileriye yönelik 3-4 yıllık analizler de Avrupa’daki sivil havacılığın yeni şampiyonu/şampiyonları hakkında daha iyi fikir verecektir. Bu pandemi bize çok şeyler kaybettirdi ama birşeyler de öğretti: öncelikle “uzaktan çalışma”, “video konferans” gibi yöntemler artık iş hayatımıza yerleşti. Bu açıdan bakarsak, pandemi sonrasındaki iş seyahatleri 2020 öncesine göre daha kısıtlı kalacak. Hava kargoculuk, yüksek taşıma fiyatlarına rağmen gelişmeye devam edecek. Sivil havacılıktaki yolcu trafiğini belirlemekte artık turistik seyahatler ya da insanların çalıştıkları/yaşadıkları ülkelerden ana vatanlarına yapacakları seyahatler daha etkin olacak.