ABD, Çin’e yönelik teknoloji ihracatında yeni bir kısıtlama kararı aldı. New York Times’ın haberine göre, Washington yönetimi, Çin’in devlet destekli havacılık ve uzay üreticisi COMAC’a (Commercial Aircraft Corporation of China) yönelik bazı Amerikan teknolojilerinin satışını durdurdu. Bu kararın, Çin’in ABD’ye yönelik kritik maden ihracatına getirdiği kısıtlamalara karşı bir yanıt olduğu bildirildi.
Jet Motorları ve Kritik Parçalar Listede
ABD Ticaret Bakanlığı’nın açıklamasına göre, Çin’e yönelik stratejik ihracat politikası kapsamlı biçimde yeniden değerlendiriliyor. Bu çerçevede, Amerikan şirketlerinin COMAC’a ürün ve teknoloji satmasına imkân tanıyan bazı lisanslar askıya alındı. Özellikle, Çin’in tek koridorlu yolcu uçağı C919 için kullanılan LEAP-1C jet motorlarına ilişkin satış izinlerinin de bu kapsamda olduğu belirtiliyor.
C919, GE Aerospace ve Fransız Safran ortaklığıyla üretilen motorları kullanıyor. Çin’in henüz kendi yerli motor teknolojisini tam olarak geliştirememiş olması, ülkenin bu alandaki dışa bağımlılığını sürdürüyor.
Ticaret Bakanlığı: Lisanslar Askıya Alındı
ABD Ticaret Bakanlığı, konuyla ilgili yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Bazı durumlarda, mevcut ihracat lisansları askıya alınmış veya gözden geçirme süreci devam ederken ek lisans zorunlulukları getirilmiştir.”
Açıklamada, bu tür kısıtlamaların ulusal güvenlik ve dış politika hedefleri doğrultusunda alındığına dikkat çekildi.
Stratejik Gerilim Büyüyor
Uzmanlara göre bu hamle, ABD – Çin arasındaki teknoloji savaşı ve karşılıklı yaptırımlar zincirinin yeni bir halkası. Özellikle havacılık, yapay zeka, çip üretimi ve kritik mineraller gibi stratejik sektörlerde karşılıklı bağımlılık ve rekabet giderek daha keskin hale geliyor.
C919 Programı Tehlikede mi?
Çin’in Boeing ve Airbus’a alternatif olarak geliştirdiği C919 yolcu uçağı, ülkenin havacılık alanında dışa bağımlılığını azaltmayı amaçlıyor. Ancak motor ve ileri seviye havacılık teknolojilerinde henüz yerli üretim kapasitesinin yetersiz olması, projenin ilerlemesini riske atabilir.
ABD’nin getirdiği bu kısıtlama, yalnızca COMAC için değil, aynı zamanda global havacılık sanayisindeki tedarik zincirleri açısından da kritik sonuçlar doğurabilir.
