ABD merkezli kaynaklara göre, Başkan Donald Trump yönetimi, Suudi Arabistan’ın 48 adet F-35 savaş uçağı satın alma talebini değerlendirmeye aldı. Konuya yakın kaynaklar, Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın ABD ziyareti öncesinde, Pentagon’un kritik bir onay sürecini geçtiğini ve milyarlarca dolarlık satış anlaşmasının masada olduğunu bildirdi.
Ortadoğu’da Askerî Dengenin Değişebileceği Yeni Süreç
Haberlere göre söz konusu satış, Ortadoğu’daki askerî güç dengelerini değiştirme potansiyeli taşıyor ve Washington’un İsrail’in “niteliksel askerî üstünlüğünü” koruma taahhüdünü sınayacak bir politika değişikliğine işaret ediyor.
Suudi Arabistan, yılın başlarında ABD Başkanı Donald Trump’a doğrudan başvurarak, uzun süredir talep ettiği F-35 savaş uçaklarını satın almak istediğini iletti. Reuters’ın aktardığına göre Pentagon, şu anda 48 adet gelişmiş uçağın satış potansiyelini değerlendiriyor.
Pentagon Onayı Tamam, Nihai Karar Beyaz Saray’da
Görüşmelere yakın iki ABD’li yetkili, satış sürecinin sistem içinde ilerlediğini doğruladı ancak henüz nihai bir karar alınmadığını belirtti.
Sürecin tamamlanması için Kabine onayı, Başkan Trump’ın imzası ve ABD Kongresi’ne resmi bildirim gerekiyor.
Yetkililerden biri, Pentagon’un politika departmanının aylardır satış üzerinde çalıştığını, dosyanın artık Bakanlık düzeyinde değerlendirmeye alındığını söyledi.
Pentagon, Beyaz Saray ve ABD Dışişleri Bakanlığı konuya ilişkin yorum taleplerine henüz yanıt vermedi. Lockheed Martin sözcüsü ise, “Askerî satışlar hükümetler arası süreçlerle yürütülür, bu nedenle değerlendirme Washington tarafından yapılacaktır.” açıklamasını yaptı.
İsrail Faktörü: Washington’ın En Kritik Dengesi
ABD yasaları gereği, Washington, Orta Doğu’ya yaptığı tüm silah satışlarını İsrail’in bölgedeki askerî üstünlüğünü koruyacak biçimde değerlendiriyor.
İsrail, dünyanın en gelişmiş savaş uçağı olarak kabul edilen F-35’leri yaklaşık on yıldır aktif olarak kullanıyor ve bölgede bu uçağa sahip tek ülke konumunda bulunuyor.
Suudi Arabistan’ın Savunma Modernizasyonu Hız Kazanıyor
ABD’nin en büyük silah müşterilerinden biri olan Suudi Arabistan, hava kuvvetlerini modernize etmek ve özellikle İran’dan kaynaklanan bölgesel tehditlere karşı caydırıcılığını artırmak istiyor.
Krallığın iki filoya yetecek sayıda F-35 talebi, Trump yönetiminin Riyad ile savunma iş birliğini derinleştirmeye açık olduğunun bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.
Hâlihazırda Suudi Hava Kuvvetleri, Boeing F-15, Tornado ve Eurofighter Typhoon jetlerini aktif olarak kullanıyor.
Geçmişte Başarısız Olan F-35 Görüşmeleri Yeniden Gündemde
F-35 konusu, geçmişte Biden yönetimi döneminde de gündeme gelmiş, ancak Riyad’ın İsrail ile diplomatik normalleşme şartı nedeniyle süreç tıkanmıştı.
Trump yönetimi ise göreve döndüğünden bu yana Suudi Arabistan ile savunma ilişkilerini yeniden önceliklendirdi.
Washington, Mayıs ayında 142 milyar dolar değerinde silah anlaşmasına imza atmış ve bunu “tarihin en büyük savunma iş birliği” olarak tanımlamıştı.
Bununla birlikte, Kongre’nin olası bir F-35 satışına muhalefet etmesi bekleniyor. Özellikle Cemal Kaşıkçı cinayetinin ardından birçok Kongre üyesi, Riyad ile askerî iş birliğini derinleştirme konusunda temkinli davranıyor.
Vizyon 2030 ve Bölgesel Güç Dengesi
Potansiyel F-35 satışı, Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın “Vizyon 2030” stratejisi kapsamında yürütülen kapsamlı ekonomik ve askerî modernizasyon süreciyle de örtüşüyor.
Suudi Arabistan, ABD ile geleneksel güvenlik ilişkisini sürdürürken, son yıllarda savunma tedarikini çeşitlendirmeye de önem veriyor.