ABD merkezli Sierra Nevada Corporation (SNC), ABD Donanması’nın T-45 Goshawk jet eğitim uçaklarının yerine geliştirilmesi planlanan yeni sistem için “Freedom” adını verdiği çift motorlu eğitim jetini resmen teklif etti. Şirket, teklifini Donanma’nın Undergraduate Jet Training System (UJTS) ihalesi kapsamında, Tailhook Association’un yıllık sempozyumunda duyurdu.
TUSAŞ İşbirliği ve Geçmiş Deneyim
SNC’nin “Freedom” tasarımı, uzun yıllardır Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) ile ortaklaşa geliştiriliyor. Daha önce ABD Hava Kuvvetleri’nin T-X eğitim uçağı ihalesine aday olan Freedom, o dönemde Boeing’in T-7A Red Hawk’u karşısında kaybetmişti. SNC, T-45’in yerini alacak uçak olarak bu modeli yeniden gündeme taşıdı. Ancak The War Zone’un haberine göre, mevcut teklif dosyasında TUSAŞ’ın adı yer almıyor.
ABD Donanması, hâlihazırda yaklaşık 200 adet T-45C jet eğitim uçağını kullanıyor. 1991’de hizmete giren T-45’ler, BAE Systems Hawk tasarımı üzerine inşa edilmiş olup yıllar içinde kokpit ve aviyonik modernizasyonlarıyla güncellendi. Donanma’nın 2027’de sonuçlandırması beklenen UJTS ihalesi, bu filonun yerini alacak yeni nesil eğitim jetini belirleyecek.
Freedom’un Öne Çıkan Özellikleri
SNC’nin tanıtımına göre “Freedom” eğitim jetinin dikkat çeken başlıca özellikleri şunlar:
-
16.000 saatlik gövde ömrü
-
35.000 dokun-kalk ve pistte taşıyıcı iniş simülasyonu (FCLP) kapasitesi
-
T-45’e göre %40 daha düşük yaşam döngüsü maliyeti
-
4. ve 5. nesil uçaklara yakın uçuş performansı (−3 ila +8 G, 27 derece hücum açısı)
-
%30-40 daha uzun sorti süresi
-
Açık mimari ve ABD Donanması’na ait dijital veri paketleriyle esnek modernizasyon imkânı
Uçak Gemisi Eğitimi Tartışması
Breaking Defense’in haberine göre SNC’nin teklifinde öne çıkan bir diğer nokta, Donanma’nın son dönemde uçak gemisi iniş ve kalkış eğitimlerini kademeli olarak kaldırma planına rağmen Freedom’un bu yetenekleri barındırması. Uzmanlar, bu planın pilotların gerçekçi eğitimden uzaklaşmasına yol açabileceğini savunuyor. SNC ise “Freedom” ile, Donanma’nın ileride karar değişikliği yapması halinde hazır bir çözüm sunabileceklerini vurguluyor.
Rakipler ve Takvim
UJTS ihalesinde SNC’nin Freedom jetine; Boeing’in T-7 Red Hawk’un deniz versiyonu, Lockheed Martin/KAI ortaklığının TF-50N modeli ve Textron-Leonardo’nun M-346N çözümü rakip olacak. Ancak bu modellerin hiçbiri, uçak gemisi iniş ve FCLP gibi ağır iniş yüklerine özel olarak tasarlanmamış durumda.
ABD Donanması’nın T-45’leri 2018’e kadar emekli etme planı ertelenmişti. Yeni uçağın 2027’de seçilmesi, 2030’ların başında ise aktif göreve başlaması bekleniyor.