Rolls-Royce, jet motorlarının kum ve ince toz nedeniyle maruz kaldığı aşınma ve performans kaybını azaltmak için Derby’deki test tesislerinde geniş kapsamlı bir dayanıklılık programı yürütüyor. Özellikle Orta Doğu’da faaliyet gösteren havayolu şirketlerinin yoğun şekilde yaşadığı motor verimliliği sorunlarına çözüm sunmayı amaçlayan program, motor bileşenlerinin ısıya ve aşındırıcı etkiler karşı daha dayanıklı hale getirilmesini hedefliyor.
Kalkış sırasında emilen kum ve toz parçacıkları, motorun en yüksek sıcaklıklara maruz kalan bölgelerine ulaşarak yapısal aşınmaya ve performans kaybına neden oluyor. Rolls-Royce, yeni test süreci ile bu kritik sorunu kökten ele alıyor.
Kum ve Tozun Jet Motorlarına Etkisi
Motorlara ulaşan ince toz ve kum parçacıkları, özellikle motorun sıcak bölgelerinde korozyon ve kaplama aşınmasına yol açıyor. Soğutucu deliklerin tıkanması ise motor sıcaklığını artırarak verimliliğin düşmesine neden oluyor. Rolls-Royce Test Tesisleri Başkanı Pat Hilton, bu parçacıkların motor bileşenlerini “kumdan korunmayan bir ortamda çalışıyormuş gibi” hızla aşındırdığını belirterek problemin maliyet ve bakım süreleri açısından ciddi sonuçlar doğurduğunu vurguladı.
Motor Bileşenleri Yeniden Tasarlanıyor
Dayanıklılık programı kapsamında Rolls-Royce, motor bileşenlerinde kullanılan metalleri daha yüksek ısı ve aşındırıcı etkiler karşı dayanıklı hale getirdi. Ayrıca tıkanma riskini azaltmak amacıyla soğutma delikleri yeniden konumlandırıldı. Bu yenilikçi yaklaşım, özellikle yüksek sıcaklıkta çalışan Trent XWB-97 modeli dahil olmak üzere çeşitli motorlarda test ediliyor.
Bu çalışmalar, şirketin toplam değeri 1 milyar sterlini aşan geniş kapsamlı dayanıklılık programının önemli bir parçasını oluşturuyor.
Manchester Üniversitesi ile Ortak Sentetik Toz Geliştirildi
Rolls-Royce, Orta Doğu’daki gerçek toz koşullarını laboratuvar ortamında birebir simüle etmek amacıyla Manchester Üniversitesi ile iş birliği yaptı. Geliştirilen sentetik toz, bölgedeki hava sahasında bulunan ince ve talk pudrası benzeri partikülleri birebir temsil ediyor. Bu sayede mühendisler, motor tasarım sürecinde potansiyel sorunları önceden görerek daha sağlam çözümler üretebiliyor.
Test Sonuçları İyileşmeyi Kanıtladı
Rolls-Royce’un Sinfin’deki Testbed 80 tesisinde üç aşamalı olarak yürütülen test programında ilk iki aşama tamamlandı. Test edilen motorlar hizmete geri dönerken, revizyon gerektirmeden uçuş süresi yüzde 60 oranında uzadı.
Şu anda bir Trent motoru, ana parçaları değiştirilmeden önce dünya etrafında 500 uçuş eşdeğerinde mesafe kat edebiliyor. Program 2028’de tamamlandığında bu sürenin iki katına çıkması bekleniyor.
Pat Hilton, elde edilen ilerlemeyi değerlendirerek şunları söyledi:
“Filosu gelişirken motorları iki kat daha uzun süre uçurmayı hedefliyoruz. Bugün yapılan çalışmaların önümüzdeki yıllarda karşılığını vereceğini bilmek, bu yolculuğun parçası olmaktan gurur duymamızı sağlıyor.”
Havayollarından Gelen Tepkiler ve Endüstriye Etkisi
Geçtiğimiz yıl Emirates Başkanı Sir Tim Clark, Airbus A350’de kullanılan Trent XWB-97 motorunun dayanıklılığını sorgulamış ve uzun menzilli uçuşlardaki güvenilirliği konusunda endişelerini dile getirmişti. Bu motorlar, Emirates, Etihad ve Airbus gibi sektör devleri için stratejik öneme sahip.
Rolls-Royce, devam eden dayanıklılık programının bu sorunu tüm filo genelinde çözdüğünü resmi olarak açıkladı. Bu gelişme, havayolu şirketlerinin operasyonel maliyetlerini düşürürken bakım sürelerini kısaltarak uçak kullanılabilirliğini artıracak.
Endüstride Yeni Bir Dönüm Noktası
Rolls-Royce’un kum ve toz hasarına karşı geliştirdiği yeni teknoloji, havacılık sektöründe motor dayanıklılığı açısından önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Motor ömrünün iki katına çıkarılması:
- havayolu şirketlerinin bakım maliyetlerini azaltacak,
- operasyonel planlamayı kolaylaştıracak,
- filo verimliliğini artıracak,
- özellikle Orta Doğu havayollarının karşılaştığı sorunları büyük ölçüde çözecek.
Bu gelişmeler, küresel havacılık sektörünün daha dayanıklı, daha verimli ve ekonomik bir motor mimarisine doğru ilerlediğini gösteriyor.